Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

herbas O

  • 1 herba

    herba, ae, f. jede halmartig emporsprossende Pflanze, Halm, Kraut, Gras (Sing. oft kollektiv), I) im allg., verb. stirpes et herbae, Pflanzen u. Kräuter, Cic.: herbae virgultaque, Lucr.: herbae frondesque, Ov.: omne herbarum radicumque genus, Liv. – m. Genet., h. graminis, Grashalm, Verg.: u. so graminis herba pura, Liv. – m. Adjj., herbae palustres, Sumpfpflanzen, Liv.: h. irrigua, Wiesengrün, Plaut.: herbae laetae, Verg.: h. multa, üppiger Graswuchs, Hor.: h. solstitialis, Plaut. u. Plin.: h. viridis, Verg. – m. Verben, umida (tellus) maiores herbas alit, Verg.: gignendae herbae non alius (amnis) est aptior, Curt.: herbis prata convestirier, Enn. u. Lucr.: internatae herbae feno reserventur, Col. – als Futter für Tiere, salsae herbae, Verg.: immemor herbae victor equus, Verg.: in eodem prato bos herbam quaerit, canis leporem, ciconia lacertam, Sen.: desecare herbas, Caes. – als Nahrung der Menschen im Naturzustande oder aus Not, haec (quercus) erat et teneri caespitis herba cibus, Ov.: vivere herbis, Hor., herbarum radicibus, Sen.: victu pasci simplicis herbae, Verg.: volsis pascere alqm radicibus herbae, Verg.: herba, ubi necesse est, non pecori tantum sed homini nascitur, Sen. – als Grünware, Küchenkraut, eas herbas herbis aliis condiunt, Plaut.: fungos, helvellas, herbas omnes ita condiunt, ut nihil possit esse suavius, Cic.: hoc ubi confusum sectis inferbuit herbis, Hor. – zur Bekränzung, corona ex asperis herbis, Cic.: cornu cingere recentibus herbis, Ov. – als botanische u. mediz. Pflanze, Kraut, Heilkraut, herba lapathi, Hor.: h. muralis, Cels.: h. parietaria u. parietina, Aur. Vict. u. Amm.: h. sanguinalis, Cels.: herbae fortes, Ov., salutares, Ov. u. Sen.: fallax herba veneni, Ov.: terra medicas fundit herbas, Plin.: herbis curare vulnus, Liv.: ipse lectas Pagasaeis collibus herbas temperat, Ov. – als Zauberkraut, herba nigri veneni, Verg.: herbae magicae, Plin.: herbae Hecateae, Ov.: potentes, Ov.: cantatae, Ov.: herbarum potentia, Ov.: Paeoniis revocatus herbis et amore Dianae, Verg.: excĭdere herbas atque incantata lacertis vincula, Hor. – Sing. kollektiv u. Plur. als Sitz od. Lager, Gras, Kasen, alta nativo creverat herba toro, Prop.: fusus (fusi) per herbam, Verg.: in herba se abicere, Cic.: in herba recumbere, Cic.: herbā requiescere, Ov.: iuvat prope rivum somnus in herba, Hor.: victor per herbas, ›aura veni‹, dixi, im Grase (hingestreckt), Ov. – Plur. als Weideplatz, Trift, Anger, herbae Albanae, Hor.: Aventinae, Ov.: communes, Hor.: mille greges illi totidemque armenta per herbas errabant, Ov. – als Tummelplatz, ludentes Panes in herba, Ps. Verg. cul. 114. – ein Grashalm als Zeichen der Unterwerfung überreicht (s. Paul. ex Fest. 99, 7); dah. sprichw. herbam dare od. porrigere, sich für besiegt erklären, Afran. com. 145 (vgl. R.2 not. crit.). Varro fr. bei Serv. Verg. Aen. 8, 128. Plin. 22, 8. Vgl. Wölfflins Archiv 6, 398. – II) insbes.: a) die Pflanze, der Halm des Getreides (vollst. frumenti herba, Verg. georg. 1, 134, od. seminis herba, Ov. fast. 1, 154), Sing. kollekt. u. Plur. auch das im Halm stehende Getreide, die Saat, h. recens, Ov.: h. sterilis, Ov.: herbae non fallaces, Cic.: iam altae in segetibus herbae, das auf den Saatfeldern schon hoch aufgeschossene Getreide, Liv.: frumenta, quae iam in herbis erant, im H. standen, Liv.: ex hordeo alterum caput grani (Keimspitze) in radicem exit, alterum in herbam, wird zum Halm, Plin.: illa herba (Pflanze), quae in segetem frugemque ventura est, Sen.: seges altera in herba est, ist im zweiten Halm, sprießt (schoßt) von neuem auf, Pers.: hoc (triticum) nondum est in herba lactente, Sen.: saepe Ceres primis dominum fallebat in herbis, Ov.: primis segetes moriuntur in herbis, Ov. – Bildl., adhuc tua messis in herba est, noch steht dein Korn auf dem H. (= noch ist für dich die Zeit der Ernte nicht gekommen), Ov. her. 16 (17), 263: omnis illa laus velut in herba vel flore praecepta (gleichsam im grünen Halme oder in der Blüte schon geerntet) ad nullam certam et solidam pervenit fragem, Tac. dial. 9. – b) das Unkraut (vollst. mala herba, Cato r. r. 50, 1, od. sterilis herba, Curt. 4, 1 [4], 21), officiant laetis ne frugibus herbae, Verg. georg. 1, 69: bis segetem densis obducunt sentibus herbae, ibid. 2, 411.

    lateinisch-deutsches > herba

  • 2 herba

    herba, ae, f. jede halmartig emporsprossende Pflanze, Halm, Kraut, Gras (Sing. oft kollektiv), I) im allg., verb. stirpes et herbae, Pflanzen u. Kräuter, Cic.: herbae virgultaque, Lucr.: herbae frondesque, Ov.: omne herbarum radicumque genus, Liv. – m. Genet., h. graminis, Grashalm, Verg.: u. so graminis herba pura, Liv. – m. Adjj., herbae palustres, Sumpfpflanzen, Liv.: h. irrigua, Wiesengrün, Plaut.: herbae laetae, Verg.: h. multa, üppiger Graswuchs, Hor.: h. solstitialis, Plaut. u. Plin.: h. viridis, Verg. – m. Verben, umida (tellus) maiores herbas alit, Verg.: gignendae herbae non alius (amnis) est aptior, Curt.: herbis prata convestirier, Enn. u. Lucr.: internatae herbae feno reserventur, Col. – als Futter für Tiere, salsae herbae, Verg.: immemor herbae victor equus, Verg.: in eodem prato bos herbam quaerit, canis leporem, ciconia lacertam, Sen.: desecare herbas, Caes. – als Nahrung der Menschen im Naturzustande oder aus Not, haec (quercus) erat et teneri caespitis herba cibus, Ov.: vivere herbis, Hor., herbarum radicibus, Sen.: victu pasci simplicis herbae, Verg.: volsis pascere alqm radicibus herbae, Verg.: herba, ubi necesse est, non pecori tantum sed homini nascitur, Sen. – als Grünware, Küchenkraut, eas herbas herbis aliis condiunt, Plaut.: fungos, helvellas, herbas omnes ita condiunt, ut nihil possit esse suavius, Cic.: hoc ubi
    ————
    confusum sectis inferbuit herbis, Hor. – zur Bekränzung, corona ex asperis herbis, Cic.: cornu cingere recentibus herbis, Ov. – als botanische u. mediz. Pflanze, Kraut, Heilkraut, herba lapathi, Hor.: h. muralis, Cels.: h. parietaria u. parietina, Aur. Vict. u. Amm.: h. sanguinalis, Cels.: herbae fortes, Ov., salutares, Ov. u. Sen.: fallax herba veneni, Ov.: terra medicas fundit herbas, Plin.: herbis curare vulnus, Liv.: ipse lectas Pagasaeis collibus herbas temperat, Ov. – als Zauberkraut, herba nigri veneni, Verg.: herbae magicae, Plin.: herbae Hecateae, Ov.: potentes, Ov.: cantatae, Ov.: herbarum potentia, Ov.: Paeoniis revocatus herbis et amore Dianae, Verg.: excĭdere herbas atque incantata lacertis vincula, Hor. – Sing. kollektiv u. Plur. als Sitz od. Lager, Gras, Kasen, alta nativo creverat herba toro, Prop.: fusus (fusi) per herbam, Verg.: in herba se abicere, Cic.: in herba recumbere, Cic.: herbā requiescere, Ov.: iuvat prope rivum somnus in herba, Hor.: victor per herbas, ›aura veni‹, dixi, im Grase (hingestreckt), Ov. – Plur. als Weideplatz, Trift, Anger, herbae Albanae, Hor.: Aventinae, Ov.: communes, Hor.: mille greges illi totidemque armenta per herbas errabant, Ov. – als Tummelplatz, ludentes Panes in herba, Ps. Verg. cul. 114. – ein Grashalm als Zeichen der Unterwerfung überreicht (s. Paul. ex Fest. 99, 7); dah. sprichw. herbam dare od. porrigere, sich für besiegt erklären, Afran. com. 145 (vgl. R.2
    ————
    not. crit.). Varro fr. bei Serv. Verg. Aen. 8, 128. Plin. 22, 8. Vgl. Wölfflins Archiv 6, 398. – II) insbes.: a) die Pflanze, der Halm des Getreides (vollst. frumenti herba, Verg. georg. 1, 134, od. seminis herba, Ov. fast. 1, 154), Sing. kollekt. u. Plur. auch das im Halm stehende Getreide, die Saat, h. recens, Ov.: h. sterilis, Ov.: herbae non fallaces, Cic.: iam altae in segetibus herbae, das auf den Saatfeldern schon hoch aufgeschossene Getreide, Liv.: frumenta, quae iam in herbis erant, im H. standen, Liv.: ex hordeo alterum caput grani (Keimspitze) in radicem exit, alterum in herbam, wird zum Halm, Plin.: illa herba (Pflanze), quae in segetem frugemque ventura est, Sen.: seges altera in herba est, ist im zweiten Halm, sprießt (schoßt) von neuem auf, Pers.: hoc (triticum) nondum est in herba lactente, Sen.: saepe Ceres primis dominum fallebat in herbis, Ov.: primis segetes moriuntur in herbis, Ov. – Bildl., adhuc tua messis in herba est, noch steht dein Korn auf dem H. (= noch ist für dich die Zeit der Ernte nicht gekommen), Ov. her. 16 (17), 263: omnis illa laus velut in herba vel flore praecepta (gleichsam im grünen Halme oder in der Blüte schon geerntet) ad nullam certam et solidam pervenit fragem, Tac. dial. 9. – b) das Unkraut (vollst. mala herba, Cato r. r. 50, 1, od. sterilis herba, Curt. 4, 1 [4], 21), officiant laetis ne frugibus herbae, Verg. georg. 1, 69: bis segetem densis obducunt sen-
    ————
    tibus herbae, ibid. 2, 411.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > herba

  • 3 herba

    herba, ae, f. [old Lat. forb-ea; Gr. phorbê; Sanscr. root bhar-, to nourish], springing vegetation, grass, green stalks or blades, green crops, herbage, an herb (cf.:

    gramen, faenum, caespes, glaeba): herba cubile Praebebat, multa et molli lanugine abundans,

    Lucr. 5, 816:

    in molli consedimus herba,

    Verg. E. 3, 55:

    cum ceteris in campo exercentibus in herba ipse recubuisset,

    Cic. de Or. 2, 71, 287:

    abicere se in herba,

    id. ib. 1, 7, 28:

    fusus per herbam (agricola),

    Verg. G. 2, 527 al.:

    invitant (Pecudes) herbae gemmantes rore recenti,

    Lucr. 2, 319; so,

    gemmantes rore,

    id. 5, 461:

    herbae rore vigentes,

    id. 2, 361:

    teneras per herbas Ludere,

    id. 1, 260:

    nova tum tellus herbas virgultaque primum Sustulit,

    id. 5, 790:

    ex quibusdam stirpibus et herbis,

    Cic. N. D. 2, 64, 161:

    corona ex asperis herbis et agrestibus,

    id. Div. 1, 34, 75; cf. ib. 2, 32, 68:

    quas herbas pecudes non edunt, homines edunt,

    Plaut. Ps. 3, 2, 23 sq.; cf.:

    fungos, helvellas, herbas omnes ita condiunt, ut nihil possit esse suavius,

    Cic. Fam. 7, 26, 2:

    herbis vivis et urticā,

    Hor. Ep. 1, 12, 7:

    solstitialis herba,

    Plaut. Ps. 1, 1, 36:

    interim mores mali Quasi herba irrigua succreverunt uberrume,

    id. Trin. 1, 1, 9:

    fallax veneni,

    a poisonous plant, Verg. E. 4, 24:

    nulla neque amnem Libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam,

    a blade, id. ib. 5, 26; cf. Ov. M. 10, 87:

    et sulcis frumenti quaereret herbam,

    young crop, Verg. G. 1, 134:

    novitates si spem afferunt, ut tamquam in herbis non fallacibus fructus appareat, etc.,

    Cic. Lael. 19, 68; cf.:

    primis segetes moriuntur in herbis,

    Ov. M. 5, 4:

    Ceres dominum primis fallebat in herbis,

    id. F. 4, 645.—So prov.: saepe audivi, inter os atque offam multa intervenire posse; verum vero inter offam atque herbam, ibi vero longum intervallum est, Cato ap. Gell. 13, 17, 1; cf.:

    sed nimium properas et adhuc tua messis in herba est,

    Ov. H. 17, 263; and:

    egone, qui indolem ingenii tui in germine etiam tum et in herba et in flore dilexerim, nunc frugem ipsam maturae virtutis nonne multo multoque amplius diligam?

    Front. Ep. ad Anton. 1, 5 Mai.:

    omnis illa laus... velut in herba vel flore praecerpta ad nullam certam et solidam pervenit frugem,

    Tac. Dial. 9, 5.—Prov.: herbam dare, to own one's self beaten: herbam do cum ait Plautus, significat: victum me fateor; quod est antiquae et pastoralis vitae indicium. Nam qui in prato cursu aut viribus contendebant, cum superati erant, ex eo solo, in quo certamen erat, decerptam herbam adversario tradebant, Paul. ex Fest. p. 99 Müll.; cf. Serv. Verg. A. 8, 128; Varr. ib.; Plin. 22, 4, 4, § 8; Att. and Afran. ap. Non. 317, 18 and 20.—
    II.
    Transf., weeds, useless plants:

    officiant laetis ne frugibus herbae,

    Verg. G. 1, 69; 2, 251; cf. id. ib. 2, 411; Plin. 18, 30, 72, § 300.

    Lewis & Short latin dictionary > herba

  • 4 rumino

    rūmino, āre, u. rūminor, ārī (rumen), wiederkäuen, I) eig. (Form rumino): 1) im allg.: a) intr.: α) v. Tieren, wie v. Rinde u. Schafe, Colum. 6, 6, 1. Plin. 11, 161. Vulg. Levit. 11, 3: v. Kamel, Vulg. Levit. 11, 4: v. Hirsch, Plin. 10, 200: v. Hasen u. Igel, Vulg. Levit. 11, 5 u. 6: v. Fische scarus, Plin. 9, 62: v. der Kropfgans, in veram alvum ruminantis modo refert, Plin. 10, 131. – β) v. Menschen, servi sui recumbentes et ruminantes, Augustin. conf. 11, 2. – b) tr., v. Rinde, pallentes herbas, Verg. ecl. 6, 54: revocatas herbas, Ov. am. 3, 5, 17: reduces gutture herbas, Paul. Nol. carm. 18, 340: v. Fische scarus, epastas escas, Ov. hal. 119. – 2) prägn., essen, genießen, qui cum radicis amarum corticem ruminare cupiunt, poma spernunt, Anon. de solemn. 1 (Spicil. Solesm. tom. 1. p. 9 sq.). – bildl., quam sapida gaudia de pane tuo ruminaret, Augustin. conf. 6, 3. – II) übtr., wiederkäuen = sich od. jmdm. ins Gedächtnis zurückrufen, wiederholen (vgl. Augustin. in psalm. 46, 1 ut, quando audit, sit similis manducanti; cum autem audita in memoriam revocat, sit similis ruminanti), α) Form ruminor: Odyssian Homeri, Varro sat. Men. 60: antiquitates, ibid. 505: humanitatem, Varro logist. (Tanaquil I) p. 258 Riese: haece mulieri, Liv. Andr. tr. 8: figuras habitusque verborum nove aut insigniter dictorum in Laeviano illo carmine, Gell. 19, 7, 2. – β) Form rumino: dum carmina tua ruminas, Symm. epist. 3, 13: cuius edulio saturati ruminamus cotidie verba, Hieron. epist. 96, 17: ama ecclesiasticas legere litteras; legendo et rumidando omnia quae cognitione digna sunt aut certe plurima perdisces, Augustin. epist. 140, 85: qui autem est non oblitus cogitat et cogitando ruminat, ruminando delectatur, Augustin. in psalm. 36. serm. 3. no. 5.

    lateinisch-deutsches > rumino

  • 5 rumino

    rūmino, āre, u. rūminor, ārī (rumen), wiederkäuen, I) eig. (Form rumino): 1) im allg.: a) intr.: α) v. Tieren, wie v. Rinde u. Schafe, Colum. 6, 6, 1. Plin. 11, 161. Vulg. Levit. 11, 3: v. Kamel, Vulg. Levit. 11, 4: v. Hirsch, Plin. 10, 200: v. Hasen u. Igel, Vulg. Levit. 11, 5 u. 6: v. Fische scarus, Plin. 9, 62: v. der Kropfgans, in veram alvum ruminantis modo refert, Plin. 10, 131. – β) v. Menschen, servi sui recumbentes et ruminantes, Augustin. conf. 11, 2. – b) tr., v. Rinde, pallentes herbas, Verg. ecl. 6, 54: revocatas herbas, Ov. am. 3, 5, 17: reduces gutture herbas, Paul. Nol. carm. 18, 340: v. Fische scarus, epastas escas, Ov. hal. 119. – 2) prägn., essen, genießen, qui cum radicis amarum corticem ruminare cupiunt, poma spernunt, Anon. de solemn. 1 (Spicil. Solesm. tom. 1. p. 9 sq.). – bildl., quam sapida gaudia de pane tuo ruminaret, Augustin. conf. 6, 3. – II) übtr., wiederkäuen = sich od. jmdm. ins Gedächtnis zurückrufen, wiederholen (vgl. Augustin. in psalm. 46, 1 ut, quando audit, sit similis manducanti; cum autem audita in memoriam revocat, sit similis ruminanti), α) Form ruminor: Odyssian Homeri, Varro sat. Men. 60: antiquitates, ibid. 505: humanitatem, Varro logist. (Tanaquil I) p. 258 Riese: haece mulieri, Liv. Andr. tr. 8: figuras habitusque verborum nove aut insigniter dictorum in Laeviano illo carmine, Gell. 19, 7, 2. – β)
    ————
    Form rumino: dum carmina tua ruminas, Symm. epist. 3, 13: cuius edulio saturati ruminamus cotidie verba, Hieron. epist. 96, 17: ama ecclesiasticas legere litteras; legendo et rumidando omnia quae cognitione digna sunt aut certe plurima perdisces, Augustin. epist. 140, 85: qui autem est non oblitus cogitat et cogitando ruminat, ruminando delectatur, Augustin. in psalm. 36. serm. 3. no. 5.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > rumino

  • 6 rumino

    rūmĭnor, āri, v. dep. a., and (after the Aug. period) rūmĭno, āre, v. n. and a. [rumen], to chew over again, chew the cud, to ruminate.
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    bos ruminat,

    Col. 6, 6, 1; Plin. 11, 37, 61, § 160; 9, 17, 29, § 62 al.; Vulg. Lev. 11, 26.—
    (β).
    Act.:

    (bos) ruminat herbas,

    Verg. E. 6, 54; cf.:

    revocatas herbas,

    Ov. Am. 3, 5, 17:

    epastas herbas,

    id. Hal. 119:

    escas gutture,

    Paul. Nol. Carm. 18, 340.—
    II.
    Trop., to think over, to muse or ruminate upon (only anteand post-class.; but cf. ruminatio): nemo haec ruminetur mulieri, Liv. Andron. ap. Non. 166, 29: ruminabitur humanitatem, [p. 1605] Varr. ap. Non. 166, 27:

    Odyssean Homeri ruminari incipis,

    id. ib. 480, 24:

    ruminaris antiquitates,

    id. ib. 480, 23:

    dum carmina tua ruminas,

    Symm. Ep. 3, 13 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > rumino

  • 7 ruminor

    rūmĭnor, āri, v. dep. a., and (after the Aug. period) rūmĭno, āre, v. n. and a. [rumen], to chew over again, chew the cud, to ruminate.
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    bos ruminat,

    Col. 6, 6, 1; Plin. 11, 37, 61, § 160; 9, 17, 29, § 62 al.; Vulg. Lev. 11, 26.—
    (β).
    Act.:

    (bos) ruminat herbas,

    Verg. E. 6, 54; cf.:

    revocatas herbas,

    Ov. Am. 3, 5, 17:

    epastas herbas,

    id. Hal. 119:

    escas gutture,

    Paul. Nol. Carm. 18, 340.—
    II.
    Trop., to think over, to muse or ruminate upon (only anteand post-class.; but cf. ruminatio): nemo haec ruminetur mulieri, Liv. Andron. ap. Non. 166, 29: ruminabitur humanitatem, [p. 1605] Varr. ap. Non. 166, 27:

    Odyssean Homeri ruminari incipis,

    id. ib. 480, 24:

    ruminaris antiquitates,

    id. ib. 480, 23:

    dum carmina tua ruminas,

    Symm. Ep. 3, 13 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > ruminor

  • 8 eligo

    ē-ligo, lēgī, lēctum, ere (ex u. lego, ere), heraus-, weg-, ablesen, I) eig.: 1) im allg.: pedes e capite pullorum, Varro r. r. 3, 9, 14. – 2) insbes., ausraufen, -jäten, herausziehen, herbas, Varro r. r. 1, 47: steriles herbas, Curt. 4, 1 (4), 21: gramina manu, Col. 4, 5. – im Bilde, illas fibras stirpium omnes eligere, Cic. Tusc. 3, 84: superstitionis stirpes omnes eligere, Cic. de div. 2, 149. – II) übtr., auslesen = auswählen, a) leb. Wesen: α) übh.: amicos, Cic.: colonos, Cic.: milites circiter CXX voluntarios, Caes.: iudices, Vopisc.: electi per manipulos viri, Liv.: permitto, ut de tribus Antoniis eligas quem velis, Cic.: suorum e numero adulescentes quosdam, Nep.: ex suis cohortem unam, Auct. b. Afr.: ex senatoribus centum, Eutr.: m. bl. Abl., equos numero omni, Verg.: quemvis mediā elige turbā, Hor.: m. dopp. Acc., im Passiv m. dopp. Nom., amicos (zu Fr.) elegit (eos), quibus etc., Suet.: M. Verrius Flaccus ab Augusto quoque nepotibus suis (für seine E.) praeceptor (zum L.) electus est, Suet. – absol., u. zwar prägn., haud semper errat fama (öffentliche Meinung); aliquando et elegit, hat sie eine richtige Wahl, hat sie den rechten Mann getroffen, Tac. Agr. 9. – β) insbes., einen Fürsten wählen, regem, Suet.: imperatorem, Suet. u. Vopisc.: ad imperium consensu militum eligi, Eutr.: im Passiv m. dopp. Nom., Quintillus consensu militum imperator (zum K.) electus, Eutr.: Servius Galba ab Hispanis et Gallis imperator electus (est), Eutr. – b) Lebl.: locum, Verg. u. Curt.: sibi sedem, Curt.: minima malorum, Cic.: peiora, Lact.: eam vitam, Tac.: ex multis Isocrati libris triginta fortasse versus, Cic.: ex omnibus optima, Quint.: electi ex poëtis maxime loci, Quint.: m. Ang. des Zweckes durch ad u. Akk., spatiosas ad hoc silvas, Curt.: oleam ad cibum, Varro: electus facienda ad sacra Cithaeron, Ov.; od. durch Dat., urbi locum, Curt.: morti locum, Curt.: hunc urbi condendae locum, Liv.: condendae urbi sedem, Curt.; od. durch qui m. Konj., quae colat elegit contraria flumina flammis, wählte zu seinem Aufenthalt die usw., Ov. met. 2, 380. – m. folg. Infin., Augustin. de civ. dei 1, 11; 2, 25 u.a. Ambros. de off. 3, 8, 54: m. folg. Nom. u. Infin. (m. Adj. u. esse), Augustin. de civ. dei 2, 13; conf. 4, 14 (wo el. m. folg. Infin. u. quam = lieber wollen): m. folg. ut u. Konj., Augustin. epist. 211, 2. – Partiz. fubst., ēlēcta, ōrum, n., ausgehobene Stellen (Stücke), Auszüge (Exzerpte), Plin. ep. 3, 5, 7 u. 7, 9, 3. – / Nbf. ēlego, wov. Präs. elegit, Tac. Agr. 2: Infin. Präs. Pass. elegi, Tac. hist. 1, 16 cod. M (die Ausgaben eligi). Vgl. Stirker Tacit. Formenl. S. 56.

    lateinisch-deutsches > eligo

  • 9 attero

    attĕro, (adtĕro), ĕre, trivi (tĕrui), tritum - tr. - 1- frotter contre, user en frottant, broyer, écraser. - 2- au fig. écraser, détruire, ruiner, accabler.    - asinus spinetis se scabendi causā atterens, Plin. 10, 74, 95, § 204: l'âne qui se frotte contre les buissons pour se gratter.    - atterere herbas, Virg. G. 4.12: fouler l'herbe.    - famam atque pudorem atterere, Sall. C. 16, 2: faire perdre la réputation et le sentiment de l'honneur.
    * * *
    attĕro, (adtĕro), ĕre, trivi (tĕrui), tritum - tr. - 1- frotter contre, user en frottant, broyer, écraser. - 2- au fig. écraser, détruire, ruiner, accabler.    - asinus spinetis se scabendi causā atterens, Plin. 10, 74, 95, § 204: l'âne qui se frotte contre les buissons pour se gratter.    - atterere herbas, Virg. G. 4.12: fouler l'herbe.    - famam atque pudorem atterere, Sall. C. 16, 2: faire perdre la réputation et le sentiment de l'honneur.
    * * *
        Attero, atteris, pen. corr. attriui, attritum, pen. prod. atterere. Froyer, ou Frotter une chose contre l'autre.
    \
        Asinus atterens se spinetis. Pli. Qui se frotte contre les buissons.
    \
        Atterere. Columel. User, Miner, Consumer en frottant.
    \
        Atterere alueum. Plin. Pesteler, Fouler des pieds.
    \
        Attrita toga. Martialis. Robbe usee.
    \
        Attritus vomer. Virg. Usé.
    \
        Attritus lapillus. Ouid. Caillou uni et poli en l'eaue par succession de temps.
    \
        Atterere aures alicui, per translationem. Plaut. Rompre les oreilles à aucun, L'ennuyer de parolles.
    \
        Attrita bellis AEthiopia. Plin. Foulee et gastee par guerres.
    \
        Atterere famam alicuius. Sallust. Le diffamer, Faire infame, Le mettre à deshonneur, Gaster le bon renom d'autruy.

    Dictionarium latinogallicum > attero

  • 10 congero

    congero, ĕre, gessi, gestum - tr. - [st1]1 [-] entasser, amasser, rassembler, amonceler, accumuler, mettre en tas; sans régime: faire son nid, nicher, s'établir.    - congerere arbores, Curt.: entasser des arbres.    - congerere viaticum, Cic.: faire ses provisions de route.    - rape, congere, Mart.: emporte, entasse (des richesses).    - herbas in alvum congerere, Plaut. Ps. 3, 2, 34: absorber des herbes, se nourrir d'herbes.    - alicui in os grana congerere, Cic. Div. 1, 36, 78: remplir de grains la bouche de qqn.    - congerere uni digito tres anulos, Plin. 33, 1, 6, § 25: charger un seul doigt de trois anneaux.    - congerere aram arboribus, Virg. En. 6, 178: dresser un autel en entassant des arbres.    - scuta illi (= virgini) pro aureis donis congesta, Liv. 1: ils entassèrent sur elle leurs boucliers au lieu de lui donner leurs bijoux en or.    - congerere saxa in caput alicujus, Sen. Oedip. 871: lancer des pierres à la tête de qqn.    - congerere (nidum): faire son nid.    - locus quo congessere palumbes (s.- ent. nidum), Virg.: endroit où les ramiers ont fait leur nid.    - congerere nidamenta in nervum, Plaut.: faire son nid en prison. [st1]2 [-] au fig. rassembler, accumuler.    - ictus alicui congerere, Val. Fl. 4, 307: accabler qqn de coups.    - oscula congerere, Ov. H. 17 (18), 113: donner baisers sur baisers.    - congerere beneficia in aliquem, Liv. 42, 11, 2: combler qqn de faveurs.    - congere plagas alicui: accabler qqn de coups.    - in aliquem crimina congerere: accumuler les accusations contre qqn.    - congerere laudes alicui, Suet.: prodiguer les louanges à qqn.    - plus aequo in amicitiam congerere, Cic. Lael. 16, 58: donner trop à l'amitié.    - congerere causas alicujus rei in aliquem, Liv.: faire retomber sur qqn la responsabilité d'une chose.
    * * *
    congero, ĕre, gessi, gestum - tr. - [st1]1 [-] entasser, amasser, rassembler, amonceler, accumuler, mettre en tas; sans régime: faire son nid, nicher, s'établir.    - congerere arbores, Curt.: entasser des arbres.    - congerere viaticum, Cic.: faire ses provisions de route.    - rape, congere, Mart.: emporte, entasse (des richesses).    - herbas in alvum congerere, Plaut. Ps. 3, 2, 34: absorber des herbes, se nourrir d'herbes.    - alicui in os grana congerere, Cic. Div. 1, 36, 78: remplir de grains la bouche de qqn.    - congerere uni digito tres anulos, Plin. 33, 1, 6, § 25: charger un seul doigt de trois anneaux.    - congerere aram arboribus, Virg. En. 6, 178: dresser un autel en entassant des arbres.    - scuta illi (= virgini) pro aureis donis congesta, Liv. 1: ils entassèrent sur elle leurs boucliers au lieu de lui donner leurs bijoux en or.    - congerere saxa in caput alicujus, Sen. Oedip. 871: lancer des pierres à la tête de qqn.    - congerere (nidum): faire son nid.    - locus quo congessere palumbes (s.- ent. nidum), Virg.: endroit où les ramiers ont fait leur nid.    - congerere nidamenta in nervum, Plaut.: faire son nid en prison. [st1]2 [-] au fig. rassembler, accumuler.    - ictus alicui congerere, Val. Fl. 4, 307: accabler qqn de coups.    - oscula congerere, Ov. H. 17 (18), 113: donner baisers sur baisers.    - congerere beneficia in aliquem, Liv. 42, 11, 2: combler qqn de faveurs.    - congere plagas alicui: accabler qqn de coups.    - in aliquem crimina congerere: accumuler les accusations contre qqn.    - congerere laudes alicui, Suet.: prodiguer les louanges à qqn.    - plus aequo in amicitiam congerere, Cic. Lael. 16, 58: donner trop à l'amitié.    - congerere causas alicujus rei in aliquem, Liv.: faire retomber sur qqn la responsabilité d'une chose.
    * * *
        Congero, congeris, pen. corr. congessi, congestum, congerere. Amasser, Assembler, Porter beaucoup de choses en un lieu, Entasser, Accumuler.
    \
        Cum in cellulam ad te patris penum omne congerebam. Terent. Quand je t'apportoye toute la provision de nostre maison.
    \
        Congerere causas in aliquem. Liu. Mettre sus à aucun quelque chose, Luy en bailler le blasme.
    \
        Maledicta in aliquem congerere. Cic. Luy dire beaucoup d'injures.
    \
        Congerere aram arboribus. Virgil. Faire.
    \
        Oscula congerere. Ouid. Baiser plusieurs fois, Baiser et rebaiser.
    \
        Syluas congerere. Seneca. Faire grand amas de bois.
    \
        Ne plus aequo quid in amicitia congeratur, non verendum est. Cic. Il ne fault point craindre qu'on face trop de plaisir à son ami.

    Dictionarium latinogallicum > congero

  • 11 pasco

    pasco, ĕre, pāvi, pastum - tr. et intr. - [st2]1 [-] faire paître, mener paître; absol. avoir des troupeaux, avoir des pâturages. [st2]2 [-] garder, élever (des animaux). [st2]3 [-] nourrir, entretenir, alimenter, faire vivre. [st2]4 [-] nourrir (qqch), faire croître, entretenir, développer, laisser croître. [st2]5 [-] repaître, rassasier, assouvir. [st2]6 [-] paître, pâturer, brouter. [st2]7 [-] ravager, dévaster.    - bestias pascere, Cic. Off. 2, 4, 14: élever des animaux.    - greges armentaque pascere, Ov. M. 6, 395: mener au pâturage le gros et le petit bétail.    - bene (male) pascere, Cic.: être bon (mauvais) éleveur.    - quid refert, quantum pascat? Sen. Ep. 2, 5: en quoi importe-t-il combien il a de troupeaux?    - saltibus in vacuis pascunt, Virg. G. 3, 143: elles broutent dans des pâturages solitaires.    - mula pastum missa, Hor.: mule envoyée au pâturage.    - viginti ventres pasco et canem, Petr. 57: je nourris vingt bouches (de serviteurs) et un chien.    - umbra pascens sata, Plin. 17, 12, 18, § 90: l'ombre, qui fait pousser les semences.    - vitis brevitate crassitudinem pascens, Plin. 14, 1, 3, § 13: vigne qui devient épaisse grâce à une taille courte.    - pascere nummos alienos, Hor. Ep. 1, 18, 35: accumuler les dettes.    - polus dum sidera pascet, Virg. En. 1, 608: tant que le ciel alimentera le feu des astres.    - barbam (crinem) pascere: laisser pousser la barbe (les cheveux).    - oculos (in) aliqua re pascere: repaître ses yeux de qqch.    - campos pascere, Liv. 25, 12: dévaster les campagnes.    - pascent terram Assur in gladio, Vulg. Mic. 5, 6: ils dévasteront le pays d'Assyrie avec le glaive.    - pascor, pasci, pastus sum: - [abcl]a - se nourrir de, brouter, paître, manger. - [abcl]b - au fig. se repaître de, se nourrir de, vivre de. - [abcl]c - se repaître de, se réjouir de, aimer. - [abcl]d - avec acc. Virg. se nourrir de, paître dans.    - pasci per herbas: paître dans les prés.    - pasci frondibus, Virg.: brouter le feuillage.    - si pulli non pascentur, Liv.: si les poulets ne mangent pas.    - qui scelere pascuntur, Cic.: ceux qui vivent de crimes.    - pascere nostro dolore, Ov.: repais-toi de notre douleur.    - qui seditione pascuntur, Cic.: ceux qui aiment la sédition.    - pasci silvas et summa Lycaei, Virg. G. 3, 314: paître dans les bois et sur les sommets du Lycée.    - coluber mala gramina pastus, Virg. En. 2, 471: serpent nourri d'herbes maléfiques.    - pascuntur et arbuta passim et glaucas salices, Virg. G. 4, 181: elles butinent, de çà, de là, sur les arbousiers et les saules glauques.
    * * *
    pasco, ĕre, pāvi, pastum - tr. et intr. - [st2]1 [-] faire paître, mener paître; absol. avoir des troupeaux, avoir des pâturages. [st2]2 [-] garder, élever (des animaux). [st2]3 [-] nourrir, entretenir, alimenter, faire vivre. [st2]4 [-] nourrir (qqch), faire croître, entretenir, développer, laisser croître. [st2]5 [-] repaître, rassasier, assouvir. [st2]6 [-] paître, pâturer, brouter. [st2]7 [-] ravager, dévaster.    - bestias pascere, Cic. Off. 2, 4, 14: élever des animaux.    - greges armentaque pascere, Ov. M. 6, 395: mener au pâturage le gros et le petit bétail.    - bene (male) pascere, Cic.: être bon (mauvais) éleveur.    - quid refert, quantum pascat? Sen. Ep. 2, 5: en quoi importe-t-il combien il a de troupeaux?    - saltibus in vacuis pascunt, Virg. G. 3, 143: elles broutent dans des pâturages solitaires.    - mula pastum missa, Hor.: mule envoyée au pâturage.    - viginti ventres pasco et canem, Petr. 57: je nourris vingt bouches (de serviteurs) et un chien.    - umbra pascens sata, Plin. 17, 12, 18, § 90: l'ombre, qui fait pousser les semences.    - vitis brevitate crassitudinem pascens, Plin. 14, 1, 3, § 13: vigne qui devient épaisse grâce à une taille courte.    - pascere nummos alienos, Hor. Ep. 1, 18, 35: accumuler les dettes.    - polus dum sidera pascet, Virg. En. 1, 608: tant que le ciel alimentera le feu des astres.    - barbam (crinem) pascere: laisser pousser la barbe (les cheveux).    - oculos (in) aliqua re pascere: repaître ses yeux de qqch.    - campos pascere, Liv. 25, 12: dévaster les campagnes.    - pascent terram Assur in gladio, Vulg. Mic. 5, 6: ils dévasteront le pays d'Assyrie avec le glaive.    - pascor, pasci, pastus sum: - [abcl]a - se nourrir de, brouter, paître, manger. - [abcl]b - au fig. se repaître de, se nourrir de, vivre de. - [abcl]c - se repaître de, se réjouir de, aimer. - [abcl]d - avec acc. Virg. se nourrir de, paître dans.    - pasci per herbas: paître dans les prés.    - pasci frondibus, Virg.: brouter le feuillage.    - si pulli non pascentur, Liv.: si les poulets ne mangent pas.    - qui scelere pascuntur, Cic.: ceux qui vivent de crimes.    - pascere nostro dolore, Ov.: repais-toi de notre douleur.    - qui seditione pascuntur, Cic.: ceux qui aiment la sédition.    - pasci silvas et summa Lycaei, Virg. G. 3, 314: paître dans les bois et sur les sommets du Lycée.    - coluber mala gramina pastus, Virg. En. 2, 471: serpent nourri d'herbes maléfiques.    - pascuntur et arbuta passim et glaucas salices, Virg. G. 4, 181: elles butinent, de çà, de là, sur les arbousiers et les saules glauques.
    * * *
        Pasco, pascis, paui, pastum, pascere: vt Pascentes seruabit Tityrus hoedos. Virgil. Qui paissent, Paissants.
    \
        In priuato pascere. Ouid. Paistre, Manger, Pasturer
    \
        Ouis pauit pratum. Ouid. A paissu le pré.
    \
        Pasco, actiuum. Garder les bestes aux champs, Faire paistre.
    \
        Quum propter paupertatem sues puer pasceret. Cic. Gardoit les porceaulx.
    \
        Cornicem incubantem mas pascit. Plin. Luy baille à manger, Le repaist.
    \
        Pascere canem sero pingui. Virgil. Nourrir.
    \
        Coruos pascere in cruce. Horat. Repaistre, Estre viande aux corbeaux, quand on est pendu au gibet.
    \
        Pascor, Passiuum: vt Malis orbiculatis pasci. Caelius Ciceroni. Estre repeu, Se repaistre et nourrir de pommes, etc.
    \
        Cibo pasto pasci. Ouid. Ruminer ou ronger la viande desja mangee, comme font les vaches.
    \
        Pascere, per translationem. Recreer.
    \
        Restabat aliud nihil, nisi oculos pascere. Terent. Repaistre les yeulx, Delecter, Contenter, Saouler.
    \
        Hic pascor bibliotheca Fausti. Cic. Je suis repeu. Id est, mire delector.
    \
        Lumina pascere. Ouid. Repaistre les yeulx.
    \
        Colores pascunt oculos. Lucret. Recreent, Delectent.
    \
        Amorem pascere. Ouid. Nourrir, Entretenir.
    \
        Barbam pascere. Horat. Nourrir sa barbe, La laisser croistre.
    \
        Nummos alienos pascere. Horat. Accroistre et augmenter l'argent d'autruy par usure qu'on luy paye, Emprunter argent à usure ou interest.

    Dictionarium latinogallicum > pasco

  • 12 eligo

    ē-ligo, lēgī, lēctum, ere (ex u. lego, ere), heraus-, weg-, ablesen, I) eig.: 1) im allg.: pedes e capite pullorum, Varro r. r. 3, 9, 14. – 2) insbes., ausraufen, - jäten, herausziehen, herbas, Varro r. r. 1, 47: steriles herbas, Curt. 4, 1 (4), 21: gramina manu, Col. 4, 5. – im Bilde, illas fibras stirpium omnes eligere, Cic. Tusc. 3, 84: superstitionis stirpes omnes eligere, Cic. de div. 2, 149. – II) übtr., auslesen = auswählen, a) leb. Wesen: α) übh.: amicos, Cic.: colonos, Cic.: milites circiter CXX voluntarios, Caes.: iudices, Vopisc.: electi per manipulos viri, Liv.: permitto, ut de tribus Antoniis eligas quem velis, Cic.: suorum e numero adulescentes quosdam, Nep.: ex suis cohortem unam, Auct. b. Afr.: ex senatoribus centum, Eutr.: m. bl. Abl., equos numero omni, Verg.: quemvis mediā elige turbā, Hor.: m. dopp. Acc., im Passiv m. dopp. Nom., amicos (zu Fr.) elegit (eos), quibus etc., Suet.: M. Verrius Flaccus ab Augusto quoque nepotibus suis (für seine E.) praeceptor (zum L.) electus est, Suet. – absol., u. zwar prägn., haud semper errat fama (öffentliche Meinung); aliquando et elegit, hat sie eine richtige Wahl, hat sie den rechten Mann getroffen, Tac. Agr. 9. – β) insbes., einen Fürsten wählen, regem, Suet.: imperatorem, Suet. u. Vopisc.: ad imperium consensu militum eligi, Eutr.: im Passiv m. dopp. Nom., Quintillus consensu militum impera-
    ————
    tor (zum K.) electus, Eutr.: Servius Galba ab Hispanis et Gallis imperator electus (est), Eutr. – b) Lebl.: locum, Verg. u. Curt.: sibi sedem, Curt.: minima malorum, Cic.: peiora, Lact.: eam vitam, Tac.: ex multis Isocrati libris triginta fortasse versus, Cic.: ex omnibus optima, Quint.: electi ex poëtis maxime loci, Quint.: m. Ang. des Zweckes durch ad u. Akk., spatiosas ad hoc silvas, Curt.: oleam ad cibum, Varro: electus facienda ad sacra Cithaeron, Ov.; od. durch Dat., urbi locum, Curt.: morti locum, Curt.: hunc urbi condendae locum, Liv.: condendae urbi sedem, Curt.; od. durch qui m. Konj., quae colat elegit contraria flumina flammis, wählte zu seinem Aufenthalt die usw., Ov. met. 2, 380. – m. folg. Infin., Augustin. de civ. dei 1, 11; 2, 25 u.a. Ambros. de off. 3, 8, 54: m. folg. Nom. u. Infin. (m. Adj. u. esse), Augustin. de civ. dei 2, 13; conf. 4, 14 (wo el. m. folg. Infin. u. quam = lieber wollen): m. folg. ut u. Konj., Augustin. epist. 211, 2. – Partiz. fubst., ēlēcta, ōrum, n., ausgehobene Stellen (Stücke), Auszüge (Exzerpte), Plin. ep. 3, 5, 7 u. 7, 9, 3. – Nbf. ēlego, wov. Präs. elegit, Tac. Agr. 2: Infin. Präs. Pass. elegi, Tac. hist. 1, 16 cod. M (die Ausgaben eligi). Vgl. Stirker Tacit. Formenl. S. 56.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > eligo

  • 13 ecfundo

    ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinum in barathrum (i. e. ventrem),

    Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:

    aquam oblatam in galea,

    Front. Strat. 1, 7, 7:

    humorem,

    Cels. 7, 15:

    lacrimas,

    Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

    imbrem (procella),

    Curt. 8, 13:

    se in oceanum (Ganges),

    Plin. 2, 108, 112, § 243:

    Sangarius flumen in Propontidem se effundit,

    Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:

    mare neque redundat umquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—
    B.
    Transf., of non-liquid bodies.
    1.
    In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;

    a favorite word of Vergil): saccos nummorum,

    Hor. S. 2, 3, 149:

    frumentum in flumen,

    Dig. 9, 2, 27, § 19:

    ei oculus effunditur,

    is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:

    tela,

    i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:

    auxilium castris apertis,

    to send forth, Verg. A. 7, 522:

    equus consulem lapsum super caput effudit,

    threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:

    (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,

    Verg. A. 9, 68:

    sub altis portis,

    id. ib. 11, 485; cf.:

    aliquem solo,

    id. ib. 12, 532:

    caput in gremium,

    Cels. 7, 7, 4. — Poet.:

    carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,

    i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
    2.
    In partic.
    a.
    With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):

    omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),

    Caes. B. C. 2, 7, 3; so,

    se,

    id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:

    se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,

    Liv. 38, 6;

    so mid.,

    Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;

    ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,

    spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
    b.
    With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:

    non solum fruges verum herbas etiam effundunt,

    Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:

    copiam,

    Cic. Brut. 9, 36.—
    c.
    Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:

    patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,

    patrimonium,

    id. Phil. 3, 2:

    aerarium,

    id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:

    sumptus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    opes,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    omnes fortunas,

    Tac. A. 14, 31:

    reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,

    Just. 6, 9, 3; and absol.:

    effundite, emite, etc.,

    Ter. Ad. 5, 9, 34.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    effudi vobis omnia, quae sentiebam,

    i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:

    procellam eloquentiae,

    Quint. 11, 3, 158:

    totos affectus,

    id. 4, 1, 28:

    tales voces,

    Verg. A. 5, 723:

    questus,

    id. ib. 5, 780:

    carmina,

    Ov. H. 12, 139 al.:

    vox in coronam turbamque effunditur,

    Cic. Fl. 28 fin.; cf.:

    questus in aëra,

    Ov. M. 9, 370:

    omnem suum vinulentum furorem in me,

    Cic. Fam. 12, 25, 4:

    iram in aliquem,

    Liv. 39, 34:

    omne odium in auxilii praesentis spem,

    id. 31, 44, 2:

    indignationem,

    Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
    1.
    With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:

    qui se in aliqua libidine effuderit,

    Cic. Par. 3, 1, 21:

    se in omnes libidines,

    Tac. A. 14, 13:

    (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,

    has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;

    more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,

    Liv. 25, 20, 6:

    in venerem,

    id. 29, 23, 4:

    in amorem,

    Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:

    in laetitiam,

    Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:

    in jocos,

    Suet. Aug. 98:

    in cachinnos,

    id. Calig. 32:

    in questus, lacrimas, vota,

    Tac. A. 1, 11:

    in lacrimas,

    id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;

    for which, lacrimis,

    Verg. A. 2, 651; cf.:

    ad preces lacrimasque,

    Liv. 44, 31 fin.:

    ad luxuriam,

    id. 34, 6:

    terra effunditur in herbas,

    Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:

    quorum stomachus in vomitiones effunditur,

    id. 23, 1, 23, § 43.—
    2.
    To cast away, give up, let go, dismiss, resign:

    collectam gratiam florentissimi hominis,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    odium,

    id. ib. 1, 9, 20:

    vires,

    Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:

    curam sui,

    Sen. Ira, 2, 35:

    verecundiam,

    id. Ep. 11:

    animam,

    Verg. A. 1, 98; cf.

    vitam,

    Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:

    spiritum,

    Tac. A. 2, 70.—
    3.
    To relax, loosen, slacken, let go:

    manibus omnis effundit habenas,

    Verg. A. 5, 818:

    sive gradum seu frena effunderet,

    Stat. Th. 9, 182:

    irarum effundit habenas,

    Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.
    I.
    (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:

    reliquias et effusa intueri,

    Sen. Const. Sap. 13, 1.—
    II.
    (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
    1.
    In gen.:

    effusumque corpus,

    Lucr. 3, 113; cf.:

    late mare,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    loca,

    Tac. G. 30:

    effusissimus Hadriatici maris sinus,

    Vell. 2, 43:

    incendium,

    Liv. 30, 5; cf.

    caedes,

    id. 42, 65:

    cursus,

    id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:

    membra,

    i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
    2.
    Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:

    habenis,

    Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:

    quam posset effusissimis habenis,

    Liv. 37, 20:

    comae,

    Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.

    also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,

    Verg. G. 4, 337.—
    3.
    Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:

    effusum agmen ducit,

    Liv. 21, 25, 8:

    aciem,

    Luc. 4, 743:

    huc omnis turba effusa ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    sine armis effusi in armatos incidere hostis,

    Liv. 30, 5, 8.—
    III.
    Trop.
    1.
    Profuse, prodigal, lavish:

    quis in largitione effusior?

    Cic. Cael. 6, 13:

    munificentiae effusissimus,

    Vell. 2, 41.—
    2.
    Extravagant, immoderate:

    licentia,

    Liv. 44, 1; cf.

    laetitia,

    id. 35, 43 fin.:

    cursus,

    Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:

    cultus in verbis,

    Quint. 3, 8, 58.— Sup.:

    laudationes,

    Petr. 48, 7:

    studium,

    Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.
    1.
    (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
    a.
    In gen.:

    ire,

    Sall. J. 105, 3; cf.

    fugere,

    Liv. 3, 22; 40, 48:

    persequi,

    id. 43, 23; Curt. 9, 8:

    vastare,

    Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:

    effusius praedari,

    id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
    b.
    Esp., profusely, lavishly:

    large effuseque donare,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.

    vivere,

    id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    affluant opes,

    Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
    2.
    (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:

    cum inaniter et effuse animus exsultat,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    amare,

    Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:

    dicere,

    Plin. Ep. 1, 20, 20:

    fovere,

    id. ib. 7, 24, 4:

    excipere,

    Suet. Ner. 22:

    favere,

    Tac. H. 1, 19.— Sup.:

    diligere,

    Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > ecfundo

  • 14 effundo

    ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinum in barathrum (i. e. ventrem),

    Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:

    aquam oblatam in galea,

    Front. Strat. 1, 7, 7:

    humorem,

    Cels. 7, 15:

    lacrimas,

    Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

    imbrem (procella),

    Curt. 8, 13:

    se in oceanum (Ganges),

    Plin. 2, 108, 112, § 243:

    Sangarius flumen in Propontidem se effundit,

    Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:

    mare neque redundat umquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—
    B.
    Transf., of non-liquid bodies.
    1.
    In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;

    a favorite word of Vergil): saccos nummorum,

    Hor. S. 2, 3, 149:

    frumentum in flumen,

    Dig. 9, 2, 27, § 19:

    ei oculus effunditur,

    is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:

    tela,

    i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:

    auxilium castris apertis,

    to send forth, Verg. A. 7, 522:

    equus consulem lapsum super caput effudit,

    threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:

    (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,

    Verg. A. 9, 68:

    sub altis portis,

    id. ib. 11, 485; cf.:

    aliquem solo,

    id. ib. 12, 532:

    caput in gremium,

    Cels. 7, 7, 4. — Poet.:

    carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,

    i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
    2.
    In partic.
    a.
    With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):

    omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),

    Caes. B. C. 2, 7, 3; so,

    se,

    id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:

    se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,

    Liv. 38, 6;

    so mid.,

    Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;

    ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,

    spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
    b.
    With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:

    non solum fruges verum herbas etiam effundunt,

    Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:

    copiam,

    Cic. Brut. 9, 36.—
    c.
    Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:

    patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,

    patrimonium,

    id. Phil. 3, 2:

    aerarium,

    id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:

    sumptus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    opes,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    omnes fortunas,

    Tac. A. 14, 31:

    reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,

    Just. 6, 9, 3; and absol.:

    effundite, emite, etc.,

    Ter. Ad. 5, 9, 34.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    effudi vobis omnia, quae sentiebam,

    i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:

    procellam eloquentiae,

    Quint. 11, 3, 158:

    totos affectus,

    id. 4, 1, 28:

    tales voces,

    Verg. A. 5, 723:

    questus,

    id. ib. 5, 780:

    carmina,

    Ov. H. 12, 139 al.:

    vox in coronam turbamque effunditur,

    Cic. Fl. 28 fin.; cf.:

    questus in aëra,

    Ov. M. 9, 370:

    omnem suum vinulentum furorem in me,

    Cic. Fam. 12, 25, 4:

    iram in aliquem,

    Liv. 39, 34:

    omne odium in auxilii praesentis spem,

    id. 31, 44, 2:

    indignationem,

    Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
    1.
    With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:

    qui se in aliqua libidine effuderit,

    Cic. Par. 3, 1, 21:

    se in omnes libidines,

    Tac. A. 14, 13:

    (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,

    has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;

    more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,

    Liv. 25, 20, 6:

    in venerem,

    id. 29, 23, 4:

    in amorem,

    Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:

    in laetitiam,

    Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:

    in jocos,

    Suet. Aug. 98:

    in cachinnos,

    id. Calig. 32:

    in questus, lacrimas, vota,

    Tac. A. 1, 11:

    in lacrimas,

    id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;

    for which, lacrimis,

    Verg. A. 2, 651; cf.:

    ad preces lacrimasque,

    Liv. 44, 31 fin.:

    ad luxuriam,

    id. 34, 6:

    terra effunditur in herbas,

    Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:

    quorum stomachus in vomitiones effunditur,

    id. 23, 1, 23, § 43.—
    2.
    To cast away, give up, let go, dismiss, resign:

    collectam gratiam florentissimi hominis,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    odium,

    id. ib. 1, 9, 20:

    vires,

    Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:

    curam sui,

    Sen. Ira, 2, 35:

    verecundiam,

    id. Ep. 11:

    animam,

    Verg. A. 1, 98; cf.

    vitam,

    Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:

    spiritum,

    Tac. A. 2, 70.—
    3.
    To relax, loosen, slacken, let go:

    manibus omnis effundit habenas,

    Verg. A. 5, 818:

    sive gradum seu frena effunderet,

    Stat. Th. 9, 182:

    irarum effundit habenas,

    Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.
    I.
    (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:

    reliquias et effusa intueri,

    Sen. Const. Sap. 13, 1.—
    II.
    (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
    1.
    In gen.:

    effusumque corpus,

    Lucr. 3, 113; cf.:

    late mare,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    loca,

    Tac. G. 30:

    effusissimus Hadriatici maris sinus,

    Vell. 2, 43:

    incendium,

    Liv. 30, 5; cf.

    caedes,

    id. 42, 65:

    cursus,

    id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:

    membra,

    i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
    2.
    Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:

    habenis,

    Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:

    quam posset effusissimis habenis,

    Liv. 37, 20:

    comae,

    Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.

    also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,

    Verg. G. 4, 337.—
    3.
    Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:

    effusum agmen ducit,

    Liv. 21, 25, 8:

    aciem,

    Luc. 4, 743:

    huc omnis turba effusa ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    sine armis effusi in armatos incidere hostis,

    Liv. 30, 5, 8.—
    III.
    Trop.
    1.
    Profuse, prodigal, lavish:

    quis in largitione effusior?

    Cic. Cael. 6, 13:

    munificentiae effusissimus,

    Vell. 2, 41.—
    2.
    Extravagant, immoderate:

    licentia,

    Liv. 44, 1; cf.

    laetitia,

    id. 35, 43 fin.:

    cursus,

    Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:

    cultus in verbis,

    Quint. 3, 8, 58.— Sup.:

    laudationes,

    Petr. 48, 7:

    studium,

    Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.
    1.
    (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
    a.
    In gen.:

    ire,

    Sall. J. 105, 3; cf.

    fugere,

    Liv. 3, 22; 40, 48:

    persequi,

    id. 43, 23; Curt. 9, 8:

    vastare,

    Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:

    effusius praedari,

    id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
    b.
    Esp., profusely, lavishly:

    large effuseque donare,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.

    vivere,

    id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    affluant opes,

    Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
    2.
    (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:

    cum inaniter et effuse animus exsultat,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    amare,

    Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:

    dicere,

    Plin. Ep. 1, 20, 20:

    fovere,

    id. ib. 7, 24, 4:

    excipere,

    Suet. Ner. 22:

    favere,

    Tac. H. 1, 19.— Sup.:

    diligere,

    Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > effundo

  • 15 effusa

    ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinum in barathrum (i. e. ventrem),

    Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:

    aquam oblatam in galea,

    Front. Strat. 1, 7, 7:

    humorem,

    Cels. 7, 15:

    lacrimas,

    Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

    imbrem (procella),

    Curt. 8, 13:

    se in oceanum (Ganges),

    Plin. 2, 108, 112, § 243:

    Sangarius flumen in Propontidem se effundit,

    Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:

    mare neque redundat umquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—
    B.
    Transf., of non-liquid bodies.
    1.
    In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;

    a favorite word of Vergil): saccos nummorum,

    Hor. S. 2, 3, 149:

    frumentum in flumen,

    Dig. 9, 2, 27, § 19:

    ei oculus effunditur,

    is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:

    tela,

    i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:

    auxilium castris apertis,

    to send forth, Verg. A. 7, 522:

    equus consulem lapsum super caput effudit,

    threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:

    (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,

    Verg. A. 9, 68:

    sub altis portis,

    id. ib. 11, 485; cf.:

    aliquem solo,

    id. ib. 12, 532:

    caput in gremium,

    Cels. 7, 7, 4. — Poet.:

    carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,

    i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
    2.
    In partic.
    a.
    With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):

    omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),

    Caes. B. C. 2, 7, 3; so,

    se,

    id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:

    se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,

    Liv. 38, 6;

    so mid.,

    Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;

    ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,

    spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
    b.
    With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:

    non solum fruges verum herbas etiam effundunt,

    Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:

    copiam,

    Cic. Brut. 9, 36.—
    c.
    Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:

    patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,

    patrimonium,

    id. Phil. 3, 2:

    aerarium,

    id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:

    sumptus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    opes,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    omnes fortunas,

    Tac. A. 14, 31:

    reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,

    Just. 6, 9, 3; and absol.:

    effundite, emite, etc.,

    Ter. Ad. 5, 9, 34.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    effudi vobis omnia, quae sentiebam,

    i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:

    procellam eloquentiae,

    Quint. 11, 3, 158:

    totos affectus,

    id. 4, 1, 28:

    tales voces,

    Verg. A. 5, 723:

    questus,

    id. ib. 5, 780:

    carmina,

    Ov. H. 12, 139 al.:

    vox in coronam turbamque effunditur,

    Cic. Fl. 28 fin.; cf.:

    questus in aëra,

    Ov. M. 9, 370:

    omnem suum vinulentum furorem in me,

    Cic. Fam. 12, 25, 4:

    iram in aliquem,

    Liv. 39, 34:

    omne odium in auxilii praesentis spem,

    id. 31, 44, 2:

    indignationem,

    Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
    1.
    With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:

    qui se in aliqua libidine effuderit,

    Cic. Par. 3, 1, 21:

    se in omnes libidines,

    Tac. A. 14, 13:

    (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,

    has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;

    more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,

    Liv. 25, 20, 6:

    in venerem,

    id. 29, 23, 4:

    in amorem,

    Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:

    in laetitiam,

    Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:

    in jocos,

    Suet. Aug. 98:

    in cachinnos,

    id. Calig. 32:

    in questus, lacrimas, vota,

    Tac. A. 1, 11:

    in lacrimas,

    id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;

    for which, lacrimis,

    Verg. A. 2, 651; cf.:

    ad preces lacrimasque,

    Liv. 44, 31 fin.:

    ad luxuriam,

    id. 34, 6:

    terra effunditur in herbas,

    Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:

    quorum stomachus in vomitiones effunditur,

    id. 23, 1, 23, § 43.—
    2.
    To cast away, give up, let go, dismiss, resign:

    collectam gratiam florentissimi hominis,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    odium,

    id. ib. 1, 9, 20:

    vires,

    Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:

    curam sui,

    Sen. Ira, 2, 35:

    verecundiam,

    id. Ep. 11:

    animam,

    Verg. A. 1, 98; cf.

    vitam,

    Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:

    spiritum,

    Tac. A. 2, 70.—
    3.
    To relax, loosen, slacken, let go:

    manibus omnis effundit habenas,

    Verg. A. 5, 818:

    sive gradum seu frena effunderet,

    Stat. Th. 9, 182:

    irarum effundit habenas,

    Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.
    I.
    (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:

    reliquias et effusa intueri,

    Sen. Const. Sap. 13, 1.—
    II.
    (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
    1.
    In gen.:

    effusumque corpus,

    Lucr. 3, 113; cf.:

    late mare,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    loca,

    Tac. G. 30:

    effusissimus Hadriatici maris sinus,

    Vell. 2, 43:

    incendium,

    Liv. 30, 5; cf.

    caedes,

    id. 42, 65:

    cursus,

    id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:

    membra,

    i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
    2.
    Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:

    habenis,

    Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:

    quam posset effusissimis habenis,

    Liv. 37, 20:

    comae,

    Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.

    also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,

    Verg. G. 4, 337.—
    3.
    Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:

    effusum agmen ducit,

    Liv. 21, 25, 8:

    aciem,

    Luc. 4, 743:

    huc omnis turba effusa ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    sine armis effusi in armatos incidere hostis,

    Liv. 30, 5, 8.—
    III.
    Trop.
    1.
    Profuse, prodigal, lavish:

    quis in largitione effusior?

    Cic. Cael. 6, 13:

    munificentiae effusissimus,

    Vell. 2, 41.—
    2.
    Extravagant, immoderate:

    licentia,

    Liv. 44, 1; cf.

    laetitia,

    id. 35, 43 fin.:

    cursus,

    Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:

    cultus in verbis,

    Quint. 3, 8, 58.— Sup.:

    laudationes,

    Petr. 48, 7:

    studium,

    Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.
    1.
    (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
    a.
    In gen.:

    ire,

    Sall. J. 105, 3; cf.

    fugere,

    Liv. 3, 22; 40, 48:

    persequi,

    id. 43, 23; Curt. 9, 8:

    vastare,

    Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:

    effusius praedari,

    id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
    b.
    Esp., profusely, lavishly:

    large effuseque donare,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.

    vivere,

    id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    affluant opes,

    Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
    2.
    (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:

    cum inaniter et effuse animus exsultat,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    amare,

    Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:

    dicere,

    Plin. Ep. 1, 20, 20:

    fovere,

    id. ib. 7, 24, 4:

    excipere,

    Suet. Ner. 22:

    favere,

    Tac. H. 1, 19.— Sup.:

    diligere,

    Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > effusa

  • 16 vello

    vello, vulsi, vulsum ( perf. velli, Calp. Ecl. 4, 155; Prisc. 10, 6, 36, p. 897 P.; Diom. 1, p. 369 ib.; ante-class. form of sup. volsum; v. Neue, Formenl. 2, p. 576), 3, v. a. [prob. akin to hel-kô].
    I.
    Prop.
    A.
    Of animals, to pluck or pull, i. e. to deprive of the hair, feathers, etc.:

    oves,

    Varr. R. R. 2, 11, 9; Plin. 8, 48, 73, § 190:

    anseres,

    id. 10, 22, 27, § 53.—
    B.
    Of things.
    1.
    In gen., to pluck, pull, or tear out, away, or up; in simple constr.:

    plumas anserum,

    Col. 8, 13, 3:

    caudae pilos equinae,

    Hor. Ep. 2, 1, 45:

    barbam,

    id. S. 1, 3, 133:

    tot spicula,

    Verg. A. 10, 889:

    comam,

    Mart. 5, 37, 19:

    cuneum vellito, statimque surculos in ea foramina immittito,

    Col. 5, 11, 5; cf. id. Arb. 26, 4: signa, to take up, i. e. march, Verg. A. 11, 19; cf.:

    ut vellerent signa et Romam proficiscerentur,

    Liv. 3, 50, 11:

    mors viscera vulsit,

    Luc. 6, 546.—With ab and abl.:

    postes a cardine vellit,

    Verg. A. 2, 480:

    albos a stirpe capillos,

    Prop. 3 (4), 25, 13:

    asparagum ab radice,

    Plin. 19, 8, 42, § 149.—With abl. alone:

    aut castris audebit vellere signa,

    Verg. G. 4, 108:

    genae florem primaevo corpore vulsit,

    Luc. 6, 562:

    adfixam oculo sagittam,

    id. 6, 218:

    vulsis pectore telis,

    id. 6, 232; cf.:

    unguibus et raras vellentem dentibus herbas,

    Ov. M. 8,800.—With de and abl.:

    hastam... de cespite vellit,

    Verg. A. 11, 566:

    herbas de caespite,

    Luc. 4, 414.—
    2.
    Esp.
    a.
    To pluck, pull, or tear down or away:

    cum pars vellerent vallum, atque in fossas proruerent,

    Liv. 9, 14, 9; 10, 2, 5:

    munimenta,

    id. 2, 25, 3.—
    b.
    To pluck, pull, pick, or gather fruit, etc.:

    modo nata malā vellere poma manu,

    Tib. 3, 5, 20.—
    c.
    To pull, twitch, etc.:

    aurem,

    Verg. E. 6, 4; cf. id. Cop. 38; Calp. Ecl. 4, 155; Amm. 22, 3, 12:

    vellere coepi Et prensare manu lentissima bracchia,

    Hor. S. 1, 9, 63:

    latus digitis,

    Ov. A. A. 1, 606.—
    d.
    To be plucked or pulled, i. e. to have the hair pulled out by the roots:

    circa corporis curam morosior, ut non solum tonderetur diligenter ac raderetur, sed velleretur etiam,

    Suet. Caes. 45.—
    II.
    Trop., to tear, torment:

    sed mea secreto velluntur pectora morsu,

    Stat. S. 5, 2, 3.—Hence, P. a.: vulsus ( volsus), a, um.
    A.
    Lit., shorn, plucked, smooth, beardless, hairless:

    istum gallum Glabriorem reddes mihi quam volsus ludiust,

    Plaut. Aul. 2, 9, 6:

    vulsi levatique et inustas comas acu comentes,

    Quint. 2, 5, 12:

    corpus vulsum,

    id. 5, 9, 14:

    eadem (corpora) si quis vulsa atque fucata muliebriter comat,

    id. 8, prooem. 19:

    nepos,

    Prop. 4 (5), 8, 23.—
    2.
    Trop., effeminate:

    mens,

    Mart. 2, 36, 6.—
    B.
    Suffering convulsions, spasmodic, Plin. 21, 19, 74, § 126; 23, 1, 16, § 25.

    Lewis & Short latin dictionary > vello

  • 17 alo

    aluī, alitum (altum), ere
    1) кормить, вскармливать, питать (puerum tepidi ope lactis O; exercitum frumento Sl; equos foliis ex arboribus strictis Cs); кормить, содержать (parentes Mela, Q; canes ad venandum Ter; anseres in Capitolio C; se et suos Cs)
    se a. или pass. ali — кормиться, питаться (aliquā re, реже ex aliquā re и per aliquid)
    ali per dedecus alicujus T — существовать благодаря чьему-л. позору
    2) перен. питать, поддерживать (flammas O; ignem QC; rumores credulitate suā L; seditiones T)
    3) выращивать, воспитывать ( Athenis natus altusque educatusque Pl)
    4) взращивать, производить ( tellus herbas alit V)
    Borysthenes alit magnos pisces Mela — в Борисфене (= Днепре) водятся крупные рыбы
    5) увеличивать, усиливать, развивать, укреплять (vires Cs; pilos PM)
    6) обострять, ухудшать ( morbum Nep); растравлять (vulnus venis V; vulnera formidine Lcr); но тж.
    7) залечивать, исцелять ( alitur vulnus CC)

    Латинско-русский словарь > alo

  • 18 attero

    at-tero, trīvī, trītum, ere
    1) тереть (обо что-л.), стирать
    a. dentes PMстирать зубы
    2) расстраивать, расшатывать, истощать, истреблять, уничтожать (exercitum Su; opes Sl, T); pass. attēri T потерпеть ущерб

    Латинско-русский словарь > attero

  • 19 conspergo

    cōn-spergo, sī, sum, ere [ spargo ]
    1) опрыскивать, обрызгивать, окроплять (terram rore PM; aras sanguine Lcr); посыпать ( carnem sale Col); осыпать, усыпать, усеивать (caput Tauri stellis conspersum C; herbas floribus Lcr)
    2) редко прыскать, лить ( vinum Col); сыпать (aliquid piscibus invicem piperis Lampr)

    Латинско-русский словарь > conspergo

  • 20 contorreo

    con-torreo, torruī, —, ēre

    Латинско-русский словарь > contorreo

См. также в других словарях:

  • herbas — hèrbas dkt. Didi̇̀kų hèrbai …   Bendrinės lietuvių kalbos žodyno antraštynas

  • herbas — hèrbas sm. (1) TrpŽ valstybės, miesto, luomo, giminės skiriamasis ženklas, vaizduojamas vėliavose, monetose, antspauduose …   Dictionary of the Lithuanian Language

  • Marcos Willians Herbas Camacho — Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada, como revistas especializadas, monografías, prensa diaria o páginas de Internet fidedignas. Puedes añadirlas así o avisar …   Wikipedia Español

  • Copa América 1967 — Infobox compétition sportive Copa América 1967 Sport Football Organisateur(s) CONMEBOL Édition 29e Lieu …   Wikipédia en Français

  • HERBA — antiquis Ferba, a φέρβη Aeolico, pro φορβὴ, Hebr. boum enim pabulum est. Dan. c. 4. v. 32. herbâ, ut boves, te cibabunt. Et v. 33. Herbam, boum instar, comedebat. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 11. c. 31. Sed et priscis Aegyptiis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Copa América 1963 — Infobox compétition sportive Copa América 1963 Sport Football Organisateur(s) CONMEBOL Édition 28e Lieu …   Wikipédia en Français

  • Primeiro Comando da Capital — Saltar a navegación, búsqueda Policía Brasileña en una redada contra el Primeiro Comando da Capital. El Primeiro Comando da Capital, llamado usualmente en castellano Primer Comando Capital, también conocido como PCC, es una organización… …   Wikipedia Español

  • COLCHICON — Graece Κολχικὸν, genus bulbi venenati, in Colchide frequentis. Dioscorides, Κολχικὸν, οἱ δὲ ἐφήμερον, οἱ δὲ βόλβον ἅγιον: et in Prooemio, l. 6. ἐφήμερον, ὃ ἔνιοι Κολκικὸν, διὰ τὸ Κολχίδιγίνεςθαι, Ubi quod ephemerum quoque dictum ait, de ephemero… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • May 2006 São Paulo violence — The 2006 São Paulo violence outbreak began on the night of May 12, 2006 in São Paulo, Brazil, the largest city in South America. It was the worst outbreak of violence which has been recorded in Brazilian history and was directed against security… …   Wikipedia

  • Kräuterweihe — Kräutergarten des Klosters Murbach in Frankreich Die Kräuterweihe gehört zu den volkstümlichen Bräuchen der römisch katholischen Kirche. Dieser Brauch ist schon seit dem 9. Jahrhundert bekannt[1] und wurde in den letzten Jahren wieder mehr… …   Deutsch Wikipedia

  • Territorialprälatur Aiquile — Basisdaten Staat Bolivien Metropolitanbistum Erzbistum Cochabamba …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»